Voorzitter,
Ruimte geven
aan onze inwoners, ondernemers en bezoekers om eigen keuzes te kunnen maken.
Vrijheid koesteren om te zijn wie je bent, het leven in te richten zoals dat
bij je past.
Ruimte geven
om mensen hun verantwoordelijkheid te laten nemen en eigen keuzes te maken. Naast
elkaar en met elkaar. Luisteren naar de zorgen van mensen, zien wat goed gaat, maar
ook zien wat beter moet. Luisteren om de impact te begrijpen van keuzes die
gemaakt worden.
Verdraagzaam als de keuze van een ander niet de onze is of andersom. Respect
voor elkaars opvattingen en leefwijze. Dezelfde kansen krijgen, keuzes zelf
maken. Dat zijn de waarden waar wij als VVD fractie voor staan. De bril waarmee
wij naar Zeeland en de voorliggende najaarsnota en begroting kijken.
Wat
betekenen de besluiten die wij vandaag nemen voor de keuzevrijheid van onze
inwoners, ondernemers en bezoekers? Welke betekenis geven wij en wat ervaren de
mensen in ons mooie Zeeland. Want vandaag gaat het over wat wij doen voor
Zeeland met 320 miljoen euro.
Uitgangspunt
voor ons is dat wij ruimte geven, maar ook grenzen stellen. Betrouwbaar zijn,
duidelijkheid bieden en keuzes motiveren. En het allerbelangrijkste dat we keuzes ook
uitvoeren, zodat het niet bij goede bedoelingen en papier blijft.
Wonen
Als het gaat om dezelfde
kansen bieden en eigen keuzes maken, dat gaat dat ook over de mogelijkheid om
in een eigen huis te wonen of een huis te huren.
Want we
willen allemaal het gevoel van een thuis, een eigen plek(je) voelen en ervaren.
De afgelopen jaren zijn grote stappen gezet. Er is een woondeal gesloten, een
woonagenda ondertekend, er is meer sprake van samenwerking tussen overheden in
Zeeland, met de corporaties en met de markt. Er wordt ook in de
versnellingstafels, praktijk ervaringen en kennis gedeeld over hoe we sneller
kunnen bouwen om aan de prangende vraag te voldoen.
Tegelijkertijd
zijn de marktomstandigheden gewijzigd, waardoor woningbouw achter- blijft op de
vraag. De provincie bouwt geen huizen, verleent geen vergunningen voor woningen,
en is ook geen projectontwikkelaar. De provincie heeft een rol om partijen
samen te brengen, te faciliteren, sturen of ondersteunen. De afgelopen periode
zijn de gebiedsgerichte aanpak en de subsidieregeling hergebruik leegstaande
panden ontwikkeld en succesvol gebleken. De VVD wil deze regelingen graag
voortzetten.
Kan
Gedeputeerde Staten aangeven welke financiële instrumenten er na 2024 structureel
opgenomen zijn voor ondersteuning van de woningbouwopgaven?
Infrastructuur
Inwoners,
ondernemers, bezoekers, studenten, scholieren. Allemaal verplaatsen we ons
binnen Zeeland of van en naar Zeeland. We maken daarin een eigen keuze of we
reizen met een eigen vervoersmiddel, het openbaar vervoer of deelvervoer.
We willen allemaal dat die keuze vrij te maken valt en blijft. Dat je veilig op
je plek van bestemming komt. Daarom is
het nodig om te investeren in openbaar vervoer en in nieuwe wegen en
fietspaden. Maar ook tijdig onderhoud te plegen.
De VVD steunt de investeringen in fijnmazig vervoer die zijn opgenomen in de
voorjaarsnota. Het moge ook duidelijk zijn dat wij nog steeds achter de Regionale
Mobiliteits Strategie staan. Hoe we verder gaan met de concessie voor de ‘grote
bus’ bespreken we later deze maand, maar dat we verder gaan staat niet ter
discussie voor ons.
Dan over
naar infrastructuur. We zien uit naar de
concrete uitwerking van de rondweg Oud-Vossemeer in de voorjaarsnota. Graag herinneren
wij Gedeputeerde Staten ook aan de toezegging uit juni 2021 over de aanpak van
de Oesterdam.
Wij verwachten ook een stevig voorstel van Gedeputeerde Staten bij de
voorjaarsnota om tijdig klein- en groot onderhoud uit te voeren. In dat kader
zien we steeds vaker dat werkzaamheden, die hoognodig zijn, ook tot veel vertragingen
leiden. Vervelend, maar niet alleen dat, het kost het bedrijfsleven ook veel
geld.
Is
gedeputeerde Staten bereid om gelet op de forse opgave qua onderhoud, om over
de planning en omleidingsroutes niet alleen afstemming te zoeken met de andere
wegbeheerders maar ook met het bedrijfsleven?
Wij zijn ook
benieuwd naar de stand van zaken voor de aanpak van de Deltaweg/MiddenZeeland route
en de aanpak van de Zeelandbrug? Ook hier verwacht de VVD op korte termijn
concrete voorstellen.
Dan een
ander punt van zorg voor onze fractie. We constateren dat er sluipverkeer van
voornamelijk vrachtverkeer in Zeeland is. Mogelijk heeft dat te maken met de Belgische
vrachtwagenheffing.
De situatie in Westdorpe is daar een
treffend voorbeeld van. Met het vooruitzicht van o.a. de vrachtwegheffing in
Nederland willen we nieuwe problemen graag voor zijn. Daarom dienen we een
motie in waarbij we Gedeputeerde Staten vragen om onderzoek te doen naar de
verkeersstromen en te bezien welke maatregelen nodig zijn om ongewenste vrachtverkeerstromen
en overlast in de dorpen tegen te gaan.
Leefbaarheid
Naast een dak boven
je hoofd of de wijze van vervoer gaat het er ook om of mensen gezien worden,
zich gewaardeerd voelen, anderen kunnen ontmoeten en mee kunnen doen in de
samenleving, dat voorzieningen bereikbaar zijn. Of mensen de ruimte en het
vertrouwen voelen om eigen keuzes te maken. Wij kijken uit naar de sociale
agenda en het bijbehorende leefbaarheidsfonds die moeten bijdragen aan de
verbetering van de leefkwaliteit in Zeeland. Graag zouden wij ook zien dat de
inspanningen die nodig zijn om het recent aangepaste artikel 1 van de grondwet na
te leven, ook een plek krijgen in deze agenda.
Cultuur
Cultuur is onderdeel
van het leven. Voor de één betekent het kunnen spreken in dialect, carnaval
vieren, voor de ander het kunnen bezoeken van een festival, museum, concert of
voorstelling. Ook onze omgeving zit vol cultureel erfgoed. Van molen tot
geschenkwoning. De VVD kijkt uit naar de discussie over het nieuwe cultuur- en
museum beleid.
Ten aanzien
van erfgoed onderschrijven we de extra investeringen. Er is een omvangrijke opgave voor restauraties.
De VVD ziet graag dat er inspanningen geleverd worden om beheer en onderhoud te
stimuleren om grootschalige restauraties in de toekomst te kunnen beperken.
Op 12 juni van dit jaar heeft de staatsecretaris van cultuur de Kamer
geïnformeerd over de verkenning naar de
financiering van de monumentenzorg. Welke inbreng levert Zeeland hierin?
Economie
en energie
Bedrijven in al haar
verschijningvormen zijn een belangrijke motor van onze Zeeuwse economie. Ze
brengen welvaart en voorzien velen van een mooie baan. Van een inkomen, van
waardering en kansen op ontwikkeling. De provincie investeert ook volgend jaar
weer veel om innovaties te stimuleren. Dat is nodig.
Helaas zijn ook grenzen van duurzame groei voor nu in zicht. De netcongestie
hangt als een zwaard van Damocles boven het bedrijfsleven. Kunnen bedrijven nog
groeien, kunnen ze nog innoveren en kunnen ze verduurzamen? De zorgen van de
ondernemers zijn ook onze zorgen.
De provincie pakt haar rol om partijen te verbinden en oplossingen inzichtelijk
te maken.
Kan
Gedeputeerde Staten ons informeren over de stand van zaken van dit moment?
Voor de
binnenvaart- en scheepvaart is walstroom een belangrijke ontwikkeling. Kan GS
al een tipje van de sluier oplichten of bij de uitvoering van het plan
binnenvaart al onze eigen kades uitgerust worden met walstroom? Of is de cofinanciering
zoals opgenomen in de voorjaarsnota slechts voor een deel van de benodigde
voorzieningen?
Leveringszekerheid
blijft voor de VVD een belangrijk uitgangspunt. De brede energiemix is daarin
cruciaal. We kijken uit naar het gesprek over het voorwaardenpakket voor de
bouw van twee nieuwe kerncentrales. Hoe geven we ruimte, maar stellen we ook
grenzen om de kwaliteit van leven in Zeeland te vergroten.
Milieu
Schoon water, schone
lucht en een schone en gezonde bodem. Dat draagt bij aan de leefkwaliteit van
ons allen. Helaas moeten we constateren dat er nog veel inspanningen nodig zijn
om dat te bereiken. Van ons als overheid en van het bedrijfsleven. Grenzen
stellen aan wat kan en wat niet. Bedrijven aanspreken op hun
verantwoordelijkheid. Het vraagt van ons om te investeren in extra toezicht en
handhaving maar bovenal om stappen te zetten naar een robuuste Omgevingsdienst
die op een kwalitatieve goede manier haar taken kan uitvoeren. Zodat ons water,
onze lucht en onze bodem schoner worden. Want schoner is veiliger.
Financiën,
stikstof en menskracht
De provincie is op
dit moment financieel gezond. Er is ruimte om te investeren en de algemene
reserve is op orde.
Toch zijn er
zorgen bij de VVD fractie. Ondanks het vooruitzicht van dividend inkomsten.
De inflatie is fors gestegen wat van invloed is op de kosten die de provincie
maakt. Er is onzekerheid over de uitkering van het provinciefonds en wat er in
de plaats komt voor de inkomsten die we ontvangen uit motorrijtuigenbelasting.
De grootste
zorg hebben we bij de open eind regeling faunaschade. Als er schade geleden
wordt moet deze vergoed worden. We weten dat slechts een deel van de schades
gemeld wordt omdat het hele proces van schade melden nogal bureaucratisch is.
Dat moet beter. Met de voorstellen uit de najaarsnota constateren we dat er
vanaf dit jaar ruim 2 miljoen euro vergoed wordt en dat het bedrag alleen maar
stijgt. Dat geld geven wij liever aan wat anders uit. Voorkomen is beter dan
genezen en daarom dient de VVD bij deze de motie faunabeheer in. Om enerzijds
schade melden te versimpelen en anderzijds de kosten beheersbaar te houden.
Tot slot
voorzitter, vandaag maken we keuzes over de besteding van 320 miljoen euro.
Keuzes om het leven van mensen in Zeeland te verbeteren. Of die keuzes
uitgevoerd kunnen worden hangt naast keuzes over doelstellingen en de besteding
van geld ook af van de beschikbare menskracht en de ruimte voor
vergunningverlening. Het gebrek aan stikstofruimte en arbeidskrachten kan de uitvoering
vertragen. Wil gedeputeerde Staten ons expliciet informeren als deze
omstandigheden zich voordoen?