De VVD mag vandaag de spits afbijten in ons debat over de koers die we komende acht jaar willen varen met cultuur en erfgoed. Dat doen we met dit Koersdocument. Het is een tussenstap om richting te geven aan onze ambities. De subsidies voor kunst en cultuur plus de ondersteuning zullen herzien worden. Nu gaat het over ambities, rollen en verantwoordelijkheden. Over andere zaken wil de VVD Zeeland zich nog niet vastleggen.
Onze rol als provincie richt zich met name op wettelijke taken met betrekking tot archeologie, monumenten, bibliotheekwerk en interbestuurlijk toezicht. Ze staan helder verwoord onder B in het dictum van het Statenbesluit dat nu voorligt.
Met de primaire verantwoordelijkheden zoals verwoord onder C (3e bullet) kan de VVD het volledig eens zijn.
Voorzitter, cultuur en erfgoed hebben een flinke inhaalslag te maken. Zeker na de zware coronajaren. Voor de komende acht jaar gaan we voortvarend aan de slag met vijf provinciale ambities. Daarbij hecht de VVD aan cultureel ondernemerschap, innovatie, spreiding en diversiteit in het aanbod.
De looptijd van acht jaar geeft al aan dat we een lange adem moeten hebben. Daar kunnen we mee leven. Keulen en Aken zijn ook niet op één dag gebouwd.
Een lange adem is ook nodig als het gaat om talentontwikkeling. Het is daarom zinvol om al vroeg in de opvoeding, onze kinderen in aanraking te laten komen met kunst en cultuur. Kinderen en jongeren kunnen hun talenten het beste ontwikkelen in een stimulerende omgeving.
Daarvoor is het nodig dat iedereen toegang heeft tot cultuur. Ook dient er buiten en na school een gevarieerd aanbod van goede kwaliteit tegen een redelijke prijs verkrijgbaar te zijn, bijvoorbeeld via BSO, verlengde schooldag, een muziekschool en via private aanbieders. Als provincie hebben we een verbindende rol waarbij gemeenten eveneens rolvast dienen zijn en zij hun verantwoordelijkheid dienen te nemen ten aanzien van behoud en ontwikkeling basis infrastructuur (gemeenten). Gezamenlijk in aanvulling op de inzet van Rijk en gemeenten draagt de provincie bij aan publieksverbreding, educatie en participatie.
Naast cultuureducatie is amateurkunst essentieel. Een vruchtbare amateursector is een onmisbaar fundament voor het functioneren van kunst en cultuur binnen een stad of regio, en is daarmee essentieel voor een sterke cultuursector. Het zijn de Zeeuwse gemeenten die primair aan de lat staan om deze basisinfrastructuur op scholen en lokaal in stand te houden. Echter, wil de provincie toekomen aan innovatie, talent- en beroepsontwikkeling is het noodzakelijk – rolvast - hand in hand te gaan. Het een kan niet zonder het ander.
Actief meedoen aan kunst en cultuur (cultuurparticipatie) is niet alleen goed voor mensen zelf, maar heeft ook een belangrijke maatschappelijke waarde. Het maakt onze samenleving sterker en socialer. Weerbaarder en veerkrachtiger. Zo draagt het bij aan de kwaliteit van leven en is daarmee een belangrijke bouwsteen voor onze nog te ontwikkelen sociale agenda.
De drie gedragscodes voor de culturele en creatieve sector (Code Diversiteit & Inclusie, de Fair Practice Code en de Governance Code Cultuur) bieden handvatten om fair practice en toezicht te verbeteren, om diverser en inclusiever te gaan werken en hun toegankelijkheid te vergroten. Dat heeft echter wel financiële consequenties, niet alleen voor ons als overheid, maar ook voor de instellingen en het publiek. Wij zijn benieuwd hoe dit vanuit die drie invalshoeken invulling krijgt.
Voor de VVD Zeeland is het belangrijk dat bij subsidieverstrekking de maatschappelijke effectiviteit aan de voorkant wordt meegenomen. De VVD Zeeland vraagt zich af welke blijvende maatschappelijke effecten voor Zeeland en de Zeeuwse identiteit er zijn als het gaat om het voornemen om met de stad Gent een gezamenlijk plan van aanpak – een bidbook - op te stellen zodat in 2030 Gent Europese culturele hoofdstad wordt.
Wij vragen om een zorgvuldig proces en communicatie, keuzes op basis van nieuwe afwegingskaders kunnen zomaar tot teleurgestelde en misschien wel boze reacties leiden en partijen die dan een beroep op ons als Staten doen.
De VVD Zeeland pleit voor een meerjaren onderhoudsplan met investeringsbegroting voor onze monumenten om zo de restauratiesubsidies effectiever te kunnen inzetten. Op basis daarvan kunnen we als provincie beter invulling geven aan onze toezichthoudende rol op gemeenten in hun verantwoordelijkheid voor monumentenzorg. Het gaat ook helpend zijn om inhaalslagen waarvan nu sprake is te voorkomen.
Tot slot, samenwerking in de gehele kunst en cultuursector juichen we toe. De Cultural Board heeft daar eveneens een rol. Dat zal ook noodzakelijk zijn als we tot een museaal en archeologisch collectiecentrum willen komen. Een adequate bedrijfsvoering èn een interne lean-organisatie van betrokken instellingen als Erfgoed Zeeland en de themamusea kunnen dat haalbaar maken.
Wat betreft de themamusea nog een vraag. We hebben ervoor gekozen de ondersteuning door te trekken, hoe verloopt de samenwerking met het omringende cultuurveld?