Bijdrage Hans van Geesbergen, 10 juli 2020.
Voorzitter, collega’s,
RES 1.0 is een dynamisch document. Geen blauwdruk of in beton gegoten beleid. Gedeputeerde de Bat zegt dat regelmatig, waarschijnlijk om ons over de streep te trekken. Niet toevallig vinden wij als VVD fractie deze eigenschap van de RES wel heel belangrijk. Want haalbaar en betaalbaar en draagvlak bij burgers en bedrijven zijn voor ons voorwaardenom met deze RES te kunnen instemmen. Er zullen nog meer edities volgen. Inzichten kunnen veranderen. Kijk maar naar Urgenda dat biomassa zoals nu toegepast afzweert en zowaar enige liefde weet te betuigen voor aardgas. Niet alleen veranderde inzichten, maar ook voortschrijdende verbetering in de techniek kunnen zorgen voor nieuwe mogelijkheden die in een nieuwe RES kunnen worden opgenomen.
Ik noemde al de ommezwaai van Urgenda en nu ook van de SER én van een meerderheid in de Tweede Kamer. Dezeinstanties lijken zich definitief af te keren van gesubsidieerde opwekking van energie met behulp van biomassa en bepleiten afbouw daarvan. Ook In de VVD fractie is al wat langer de vraag binnengeslopen of de gesubsidieerde biomassa centrales een geschikt middel zijn voor de energietransitie. Je kunt zeggen dat dit een zaak van het rijk is, maar de gezamenlijke provincies met al hun Ressen zouden hierover ook een mening moeten hebben. Zij zijn immers gesprekspartner van het rijk. Het gaat ook over geloofwaardigheid en draagvlak naar burgers en bedrijven toe. Eerder deze dag spraken we over stikstof. Daar moet alles tot achter de komma uitgerekend worden. Hoe groot is de kans dat er straks een rechter is die het terug planten van bomen ook een PAS achtige oplossing vindt die in strijd is met het beleid om CO 2 terug te dringen? Ook hier boter bij de vis. Tot nu toe reageert het kabinet dat het niet anders kan gezien Parijs en het klimaatakkoord en gedraagt zich een beetje als het bekende konijn dat in de koplampen kijkt. Wat vinden GS hiervan? Is dit voor GS een nieuw feit dat ook in IPO verband aan de orde moet komen?En wat doen we als het enige antwoord is: meer windmolens en meer zonnepanelen? Is dat de oplossing of moeten we eerder nuchter denken aan een (her)waardering van grootschalige energieopwekking als kernenergie? Allemaal vragen die ineens actueler lijken te worden.
Over elektriciteit gesproken. De RES spreekt enthousiast over elektriciteit uit water. Welk water denk ik dan. Het enige wat ik tot nu toe heb gezien is een pilot in de Oosterschelde die niet is gelukt. Ik kijk met afgrijzen naar de damwanden in de Grevelingen waar al zo lang niets gebeurt, terwijl de toch al slechte kwaliteit van het Grevelingen het verse Oosterscheldewater zo goed kan gebruiken. Met veel bombarie zijn daar turbines aangekondigd. Komen we getijde energie in RES 2.0 nog tegen? En waarop is de hoop gebaseerd dat er zich een nieuwe ondernemer meldt om dit karwei af te maken terwijl niemand er tot nu iets in ziet om de failliete boedel over te nemen? En hoe lang is het nog wachten op herstel van de hevelfunctie? De VVD fractie is eerlijk gezegd wel een beetje klaar met deze soort projecten waarin ook nog eens een hoop provinciaal geld is gestoken.
Energiebesparing door isolatie en zonnepanelen op het dak is het laaghangend fruit. Hierop inzetten levert meteen op. Daarom betreurt de VVD fractie dat over enkele jaren het terug leveren aan het elektriciteitsnet niet meer mogelijk is. Althans, het brengt dan niets meer op, terwijl het duurzame stroom is. Jammer, want je haalt daarmee bij de burger een van de prikkels weg om zelf duurzaam elektriciteit te produceren en zo bij te dragen aan de bredere taakstelling.
Wij willen GS houden aan hetgeen in de RES is opgenomen over het afkoppelen van het gas en warmtenetten. Uit het landkomen hierover geen juichverhalen. Wij prijzen dat GS hier behoedzaam willen opereren en zekerheid voor alles nastreven. Geen avonturen dus en voor wat betreft dit onderwerp de gemeenten op korte afstand volgen. Er zijn al voorbeelden dat burgers afhaken omdat het ze door de strot wordt geduwd.
Verder nog de laag- en hoogspanningsnetten. Hoeveel is zeker dat de boel hierop niet vastloopt. Zijn Tennet en Enduris voorbereid om de doelstellingen te halen? Want zonder adequaat netwerk geen transitie.
Tenslotte wil de VVD fractie nog wijzen op een pijnpunt daar waar het gaat om kabels die de op zee opgewekte stroom naar land moet brengen. De vissers moeten op 200 meter afstand tot deze kabels houden. De windmolens die in de zuidelijke Noordzee in grote getale gaan komen verbannen ter plaatse de visserij. Als de kabels op een voldoende diepte worden gelegd, dan kan de visserij boven die kabels gewoon doorgaan. Als dit niet gebeurt, dan wordt dit echt een steeds groter probleem voor de vissers dat met een beetje goede wil kan worden opgelost. Willen GS hun invloed aanwenden om hier iets voor de vissers te betekenen?
En helemaal tenslotte. De VVD fractie onderschrijft dat het erg belangrijk is om het elektriciteitsverbruik te blijven meten en te monitoren in hoeverre aan de gestelde doelstellingen in de RES wordt voldaan. En wat onze fractie ook van belang acht is dat er voldoende uitvoeringscapaciteit is, zowel in financieel als ook in personeel opzicht. Kunnen GS op dit punt zekerheid geven? Zonder dat is er namelijk geen sprake van een haalbare RES.