Voorzitter,
De bijdrage vandaag heeft als titel ter land, ter zee en in de lucht. U kent vast allemaal het TV programma. Zeker ‘Fiets ‘m erin’ waar teams samen een doel hebben, de bel aan het eind van balk!
Voor de VVD is essentieel dat we samen met Zeeland, voor Zeeland naar de bel moeten. En of je de bel weet te luiden en je doelen behaalt, of een nat pak haalt, hangt af van je plan, het bouwwerk, het team dat voor de uitvoering moet zorgen en daarmee de onderlinge samenwerking en afstemming. Dat en de snelheid waarmee je een parcours aflegt bepaalt of je veilig bij de bel komt.
De uitdaging voor Zeeland ligt volgens onze fractie in het verder verbeteren van ons vestigingsklimaat voor onze inwoners, ondernemers en bezoekers. Ons vestigingsklimaat staat op punten onder druk en vraagt om versterking. Op andere punten is onderhoud nodig. Dat vraagt om samenwerking. Samen met onze medeoverheden, gezamenlijk als Zeeuwse volksvertegenwoordigers met onze inwoners, met onze bedrijven en met onze bezoekers. Samen zijn we Zeeland!
Voorzitter, bij een goed vestigingsklimaat gaat het voor de VVD over wonen, werken en leven. In de basis scheppen we als provinciale overheid daarvoor de randvoorwaarden.
Dat brengt mij in de eerste plaats bij de randvoorwaarden van beschikbare budgetten en de uitvoeringskracht van onze organisatie. Want zonder deze randvoorwaarden blijven plannen papier, terwijl het gaat om de uitvoering van plannen. Dan pas merkt Zeeland het.
Financiën en organisatie Belangrijk is dat we een solide financieel beleid voeren waarbij inkomsten en uitgaven structureel met elkaar in evenwicht zijn en een organisatie die toegerust is op haar taken. Het verlagen van de algemene reserve naar 20 miljoen is verdedigbaar, maar wel de ondergrens. Van lastenverzwaringen zijn wij geen voorstander. Dat betekent dat er politieke keuzes nodig zijn, waar zijn we van, maar ook waar niet van. De herijking van het provinciefonds, de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord en de uitvoering van elke regio telt, moeten duidelijkheid verschaffen over de toekomstige financiële ruimte, waarbij elke euro telt. De VVD zal in deze bijdrage de onderwerpen belichten die voor ons prioriteit hebben.
Wonen In Zeeland staat een huis, in Zeeland staat een huis, maar nog niet voor iedereen die er eentje zoekt. De inspanningen van ons als provincie blijft daarom nodig. Niet om zelf huizen te bouwen, wel om partijen samen te brengen, te faciliteren en de juiste randvoorwaarden te scheppen in ons ruimtelijk beleid. Op de gespannen woningmarkt vraagt dat om samenwerking en commitment van alle betrokken partijen. Om bereidheid om samen te werken zodat mensen niet meer aan de bel moeten trekken voor een huis maar lekker hoog en droog zitten. Het stemt de VVD fractie tevreden dat we in deze voorjaarsnota zien dat er voor de komende jaren structureel budget is opgenomen voor de gebiedsgerichte aanpak wonen en de regeling hergebruik leegstaande panden zoals we met onze motie hebben bedoeld. Dat er versnellingstafels zijn ingericht. Wel vragen we ons af hoever het staat met het mogelijk maken van ‘straatje erbij’ en de uitvoering van de Zeeuwse woonagenda?
Infrastructuur en OV Zeeland, waar altijd een overkant is, daar rijden we veel en vaak heen en weer. We constateren een autonome groei van het auto- en vrachtverkeer en zwaardere voertuigen. Dat heeft impact op onze infrastructuur en daarom is het cruciaal om te investeren in vervanging en renovatie. Wij vragen ons af hoe het staat met het onderzoek naar verkeersstromen van vrachtverkeer?
Doorstroming en veiligheid staan centraal. We zijn voor nu tevreden met het instellen van de reserve vervanging en renovatie en het verhogen van dit budget met 2 miljoen structureel per jaar vanaf 2028. Maar rekenen erop dat Gedeputeerde Staten later met voorstellen komen om dit budget te verhogen en met een voorstel komen om geld vrij te maken voor de uitvoering van het project Deltaweg.
Waar we minder tevreden over zijn is het feit dat er geen voorstel voorligt voor de realisatie van de randweg Oud-Vossemeer zoals aangekondigd was in de begroting 2024. Na vele jaren van voorbereiding en verwachtingen wekken bij de omgeving is het daar nu echt wel tijd voor. Daarom dienen wij een motie in die Gedeputeerde Staten oproept om in de najaarsnota wel een voorstel te doen.
Een ander punt dat ons grote zorgen baart en waarover we aan de bel trekken zijn de recente ideeën voor de afwaardering van wegen. De afstanden zijn groot, reisafstanden lang. Reistijden moeten niet nog langer worden voor inwoners, bedrijven en bezoekers. Voor de herziening van de wegencategorisering en bereikbaarheidsvisie is het uitgangspunt wat de VVD betreft dat stroomwegen, stroomwegen blijven en gebiedsontsluitingswegen, gebiedsontsluitingswegen en huidige snelheden gehandhaafd blijven. Provinciale Staten moeten in staat zijn kaders mee te geven. Daarom dienen wij een motie in.
Opnieuw investeren we fors extra in het OV. In de concessie en in haltes en hubs. De VVD steunt de uitvoering van de regionale mobiliteitsstrategie. Met deze middelen moet de RMS uitvoerbaar zijn volgens de VVD.
Cultuur Cultuur vertelt het verhaal van onze geschiedenis, inspireert en verrijkt ons. Biedt ontspanning, troost en kan ontroeren. Biedt ruimte aan creativiteit, aan tradities en zorgt voor sociale samenhang. Cultuur is onderdeel van ons leven en daarmee onderdeel van de redenen dat mensen hier willen leven, werken en recreëren. Zeeland is rijk aan cultuur en dat vraagt om onderhoud en versterking.
We steunen de extra investering in erfgoed en koesteren daarmee onze geschiedenis. Wel vragen we aan Gedeputeerde Staten welke inspanningen zij gaan leveren om ervoor te zorgen dat beter onderhoud naar de toekomst gaat plaatsvinden?
We zien de vorderingen om te komen tot nieuw cultuurbeleid. De kaders hebben we reeds vastgesteld en de uitvoeringsagenda is in wording. Het is een spannend proces van verandering. Versterking van de organisatiekracht via professionalisering, samenwerking, nieuwe structuren, spreiding en diversiteit van het aanbod, cultureel ondernemerschap en innovatie zijn voor de VVD belangrijke items in dit veranderingsproces.
Zorg Veel van onze inwoners en ondernemers maken zich zorgen over het zorgaanbod in Zeeland. De recente aankondiging van het ADRZ over sluiting van de kliniek op Schouwen-Duiveland spreekt boekdelen. We zetten ons in voor voldoende huis- en tandartsen in de provincie en werken mee aan de Zeeuwse zorgcoalitie. Toch ziet Gedeputeerde Staten weinig rol voor zichzelf in de
ziekenhuisdiscussie blijkens de antwoorden op onze artikel 44 vragen. De VVD vraagt welke rol GS wel wil pakken? Want goede zorgvoorzieningen zijn essentieel in de afweging of mensen hier willen en kunnen leven en zich willen vestigen.
We constateren een dalende vaccinatiegraad in Zeeland. Daar maken wij ons zorgen over. Een preventief vaccinatieaanbod en een goede onafhankelijke informatievoorziening zijn van grote waarde om de samenleving te beschermen tegen infectieziekten en de gevolgen ervan. Wij dienen daarom een motie in.
Milieu Voorzitter, voor ons is het simpel. Ons land, onze lucht en onze wateren moeten schoon zijn. Onze bedrijven hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid om daaraan bij te dragen. Op hun beurt mogen bedrijven van ons als overheid verwachten dat vergunningen op tijd kunnen worden verleend. Dat er voldoende capaciteit, kennis en kunde is ook voor de uitvoering van toezicht en handhaving als dat nodig is. Daarom is investeren om tot een robuuste RUD te komen nodig!
Economie en energie De VVD maakt zich grote zorgen over ons vestigingsklimaat voor bedrijven. Dat heeft twee redenen. De netcongestie en het gebrek aan ruimte op bedrijventerreinen. Als we willen dat bedrijven de omslag maken naar een duurzame bedrijfsvoering dan is daar ruimte voor nodig. Ruimte die extra nodig is om circulair te ondernemen, een groene omgeving te creëren, ruimte voor energieopslag. Ruimte om bestaande bedrijven te laten uitbreiden en ruimte om nieuwe bedrijven zich te laten vestigingen die passen bij het profiel van Zeeland om zo aan de vraag van de Zeeuwen te kunnen voldoen.
Want kan Gedeputeerde Staten doen om meer ruimte te creëren voor bestaande en nieuwe bedrijven inclusief hogere milieu categorieën? De netcongestie werkt verlammend. Cruciaal is versnelling van de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Maar dat duurt te lang. Daarom zijn tussentijdse oplossingen nodig. Daar wordt hard aan gewerkt o.a. via de taskforce. De VVD constateert dat samenwerking cruciaal is. Denk maar aan tobbedansen, hoe rubuuster de constructie en samenwerking, hoe groter de kans om het hoofd boven water te houden en aan de bel te trekken. Maar ondernemers luiden niet de bel, maar de noodklok, ze drijven niet meer, maar dreigen kopje onder te gaan.
We zien ook dat de organisatiegraad op veel bedrijventerreinen met MKB”ers beperkt is. Daarom dienen we een motie in waarin we Gedeputeerde Staten vragen om zich samen met anderen in te spannen om die organisatiegraad verder te versterken en zo maximaal bij te dragen aan het oplossen en omgaan met de netcongestie. Van het project energyhub in Tholen weten we dat een goede organisatiegraad randvoorwaardelijk is voor een succesvol project.
Het proces rondom het voorwaardenpakket kernenergie loopt. We kijken uit naar de betekenis van het hoofdlijnenakkoord op dit punt.
Natuur en stikstof De opgave blijft om onze natuur te versterken en stikstof te reduceren zodat we kunnen blijven genieten van de natuur en ontwikkelingen in Zeeland mogelijk blijven. De VVD vraagt Gedeputeerde Staten om zich maximaal in te spannen om het door de minister toegezegde maatwerk voor Zeeland te realiseren. De VVD vraagt zich af of het Rijk de 950.000 euro die wij via de najaarsnota hebben voorgeschoten al heeft gestort.
Tot slot nog twee onderwerpen. Een Zeeland waar mensen fijn wonen, ondernemers kunnen ondernemen en bezoekers kunnen genieten vraagt om een veilig Zeeland. Ondermijning tegengaan vraagt blijvende inzet en wij vragen ons af of de inzet nu voldoende is. Inpakken en wegwezen lijkt o.a. in het Sloegebied aan de orde van de dag te zijn. Is onze constructie robuust genoeg, zijn de hekken hoog genoeg of is het nodig de inzet te intensiveren vragen wij aan de commissaris?
Drinkwater. Uit andere provincies horen we dat beschikbaarheid van drinkwater in het geding is. Voor Zeeland is dat nog niet aan de orde en dat moet zo blijven, maar helaas zien we wel berichten verschijnen dat dit naar de toekomst toe niet vanzelfsprekend is. Willen Gedeputeerde Staten ons informeren over het toekomstbeeld? Is het een idee om ook met een soort Pmiek te gaan werken om problemen in de toekomst voor te kunnen zijn?
Voorzitter, dit was geen bijdrage van snel naar de bel, fiets em der in of gein op het plein. Wel een bijdrage die duidelijk maakt waar de VVD prioriteiten stelt als er keuzes gemaakt moeten worden om ons vestigingsklimaat te versterken en onderhouden. Het vraagt om samenwerking, een stevige constructie, balans zoeken en weten waar de bel hangt. Ik overhandig u graag namens de VVD fractie de bel.