De pandemie loopt terecht als rode draad door de voorjaarsnota en de daarin opgenomen voorstellen. En nog meer dan voorheen is blijven investeren en zeker ook faciliteren in de Zeeuwse samenleving van groot belang. De VVD-fractie blijft daarbij wél voorstander van een provinciale rol die past bij haar kerntaken, inclusief de Zeeuwse plus vanwege het ontbreken van een grote centrumgemeente.
Hoe het “nieuwe normaal” er uit gaat zien weten we nog niet, maar we kunnen wel vaststellen dat het voor de komende jaren nog meer dan voorheen zal aankomen -via netwerksturing- op samenwerking tussen overheden, mét het bedrijfsleven, het onderwijs en andere maatschappelijke organisaties. En daarbinnen zal ook de inspraak vanuit de samenleving tot z’n recht moeten kunnen komen.
Financiën en financiële positie van de provincie
Laat ik beginnen met de Jaarstukken 2020, waaronder de jaarrekening over dat jaar met een (vertekend) batig saldo van ruim 20 miljoen euro.
Die jaarstukken zien er nog beter uit dan vorig jaar en dan heb ik het niet zo zeer over de bedragen, maar over de wijze van verantwoorden. Ook al zijn er nog verbeterpunten, de accountant is ronduit positief. Met name ook over de vorderingen die er zijn gemaakt naar aanleiding van eerdere bevindingen. En dat vinden wij als VVD-fractie een compliment waard aan degenen die daar aan hebben bijgedragen, zowel bestuurlijk als ambtelijk.
Wij gaan er vanuit dat de bevindingen en adviezen van de accountant en die van de auditcommissie door Gedeputeerde Staten (GS) worden opgepakt en daar waar nodig nog nader overleg met de auditcommissie zal plaatsvinden.
Nu we het toch over de financiën van de provincie hebben, mogen we vaststellen dat de provincie niet rijk is, maar wél financieel gezond en dat moeten we ook proberen zo te houden. De ruime Algemene Reserve en het weerstandsvermogen mogen er ook wezen. En de ontvlechting van het Evides-bezit uit PZEM zal in de toekomst via dividend structurele financiële ruimte kunnen brengen en niet alleen voor het Delta kenniscentrum voor voedsel, water en energie uit het compensatiepakket “Wind in de zeilen”. Dat laat onverlet dat er financiële keuzes moeten worden gemaakt.
Gedeputeerde Staten willen ook terughoudend omgaan met het aangaan van nieuwe structurele verplichtingen. Daar kan de VVD zich heel goed in vinden, maar tegelijkertijd constateren we ook wel wat somberheid bij Gedeputeerde Staten over de provinciale financiën die ons wat overtrokken lijkt.
Wonen
Voorzitter, waar je ook komt in onze provincie, wie je ook spreekt, welke krant je ook leest, de uitdagingen op de woningmarkt zijn al snel onderwerp van gesprek en dat is terecht. De woonopgave is voor de VVD een prioritaire opgave. Mensen willen graag in Zeeland wonen en daarvoor zijn voldoende woningen die zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin aansluiten op de vraag, van essentieel belang. Herstructurering en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad is daarbij een belangrijke opgave om onze doelen te bereiken.
Gedeputeerde Staten onderkennen deze opgave en werken voortvarend aan de woonopgave, o.a. vanuit de concept Zeeuwse Woonagenda, via de inzet voor de aanvragen van het volkshuisvestingsfonds en bestaande subsidieregelingen zoals de Provinciale Impuls Wonen en Hergebruik Leegstaande Panden.
Voorzitter, vanuit de urgentie van de woonopgave en de verbinding met bijvoorbeeld de Zeeuwse Marketing Organisatie (ZMO) en de Omgevingsvisie steunen wij GS volledig in deze aanpak, die wat ons betreft met extra middelen ondersteund mag worden. De Provinciale Impuls Wonen is gericht op de herstructurering en verduurzaming van de particuliere woningvoorraad en wordt al jaren succesvol uitgevoerd. Voor de VVD is het belangrijk dat de middelen van de Provinciale Impuls Wonen (PIW) terecht komen bij particulieren die zonder overheidsmiddelen hun project niet kunnen realiseren. De evaluatie van de PIW zien we met belangstelling tegemoet om te kunnen bepalen of de huidige criteria aansluiten bij die wens. Vorig jaar is een motie aangenomen om een tweede tranche toe te voegen in 2020. Dat is gebeurd, maar de motie vroeg ook om met een plan naar Provinciale Staten te komen hoe de subsidieregeling PIW in de komende jaren tot een verder succes gebracht kan worden waarbij meer beschikbare financiën of een aangepaste vorm tot de mogelijkheden behoren. Hoe staat het met de uitvoering van dit plan? Zijn extra middelen wenselijk?
Naast de Provinciale Impuls Wonen hebben we sinds kort de subsidieregeling Hergebruik Leegstaande Panden. Wie in onze provincie om zich heen kijkt ziet dat deze subsidieregeling een schot in de roos is en dat blijkt ook uit het feit dat de regeling fors is overvraagd. Vanuit de bijdrage die de aanpak van deze panden kan leveren aan onze woonopgave, roepen we via een motie GS op om zoveel mogelijk projecten te ondersteunen die aan de criteria van de regeling voldoen. We dienen de motie in met de SGP, het CDA en D66.
Tenslotte is de VVD van mening dat het nationale volkshuisvestingsfonds geen eenmalige actie zou moeten zijn en daarom roept zij het college van GS op om zich bij het Rijk hard te maken voor meerjarige continuering van dit instrument. Is het college daartoe bereid?
Infrastructuur en Openbaar Vervoer (OV)
Voorzitter, daar waar mensen wonen, werken en recreëren, verplaatsen mensen zich ook van A naar B. Hoe we het vervoer in Zeeland gaan organiseren staat centraal in de opgave Slimme Mobiliteit. Binnen deze opgave zullen we op korte termijn belangrijke keuzes moeten maken over de toekomst van het vervoer in Zeeland en in het bijzonder over de positie van het OV, nu we aan de vooravond staan van het debat over een nieuwe OV-concessie. We zien ook dat er binnen deze opgave al stappen zijn gezet, zoals de extra intercityverbinding. Voor de VVD-fractie blijft het belangrijkste dat mensen keuzevrijheid hebben in de manier van vervoer. En welke vorm dat ook is voorzitter, met de eigen auto of fiets, de deeloptie of met de bus of trein, van groot belang blijft daarbij dat we kunnen beschikken over goede infrastructuur die ervoor zorgt dat onze wegen veilig zijn en de doorstroming vlot. Er wordt gewerkt aan de voorbereidingen voor de aanpak van de Deltaweg op Zuid- en Noord-Beveland en op korte termijn nemen we ook een besluit over de traverse Kapellebrug in Zeeuws-Vlaanderen. Tegelijkertijd zijn er bij de VVD-fractie ook zorgen over de provinciale investeringen in infrastructuur binnen de gemeente Tholen. Voor de VVD blijft het uitgangspunt, net als in 2016, dat de maximum snelheid op de Oesterdam 100 kilometer per uur blijft en dat de rondweg Oud-Vossemeer gerealiseerd wordt. Om dat te onderstrepen dienen we een motie in, samen met het CDA.
Cultuur
In de Voorjaarsnota is ruim aandacht voor versterking van het cultureel veld dat zwaar te lijden heeft gehad van de corona-pandemie. Wij begrijpen de aandacht hiervoor. Tegelijkertijd zijn we wegens de samenhang met de Omgevingsvisie al verlaat met de doorontwikkeling van het cultuurveld. Factoren die elkaar in negatieve zin versterken.
GS zetten fors in:
- Versterking stimuleringsfonds met € 1,5 miljoen (resultaat 2020: € 0,6 miljoen + bijdrage algemene reserve: € 0,9 miljoen);
- Meerjarige financiële impuls van totaal € 2,125 miljoen voor Ontwikkelagenda cultuurveld 2022-2024
Dat zijn forse bijdragen. Eerder benadrukte de VVD (tijdens de commissiebehandeling van de Contouren ontwikkelagenda cultuurveld 2022-2024) dat de ontwikkelagenda cultuurveld hand in hand dient te gaan met cultureel ondernemerschap én een gedegen financiële onderbouwing, bij voorkeur gebaseerd op nieuwe verdienmodellen.
Wat willen wij als VVD bereiken:
- De VVD wil naast het hoe (ondernemerschap) ook graag duidelijkheid hebben over wat er met de miljoenen gedaan gaat worden, door wie, wat het gaat kosten, welke resultaten beoogd worden en hoe we dat (smart) gaan monitoren.
- Als VVD willen wij dat de nieuwe culturele aanpak en activiteiten bijdragen aan een positieve uitstraling voor het vestigingsklimaat, aan economische bestedingen en aan het versterken van de toeristische aantrekkingskracht, het hele jaar rond.
Tenslotte voorzitter, collega’s, we moeten “sámen verder” werken aan de opgaven voor Zeeland.