Bijdrage Kees Bierens, 9 juli 2020
Voorzitter, collega’s,
Bij de beoordeling van het compensatiepakket Marinierskazerne mag een korte terugblik op de voorgeschiedenis niet ontbreken.
Na 8 jaar voorbereiding, getekende contracten, verplaatste bedrijven en aangepaste infrastructuur, kwam op vrijdagmiddag 14 februari 2020 het Kabinetsbesluit naar buiten dat de nieuwe Marinierskazerne niet in Vlissingen zou komen, maar in Nieuw-Milligen.
De geruchten waren dus tóch waar en al langere tijd was er achter de rug van Zeeland om naar alternatieve locaties gezocht.
Wat waren we kwaad. En heel Nederland kon op televisie zien hoe onze Commissaris van de Koning er uitziet en spreekt als hij zich besodemieterd voelt. Gedeputeerde Van der Velde was, althans in zijn bewoordingen, wat gematigder: “bozer dan boos, kun je niet zijn” was zijn diplomatieke reactie. Nou, daar wil ik nog wel eens een discussie met hem over voeren, maar dan moet hij vooraf wel beloven niet bozer dan boos te worden.
En binnen onze partij hield het ook leven. Onze partijleider, de Minister-President, moest het zelf maar komen uitleggen in Zeeland. En dat dééd hij - op 5 maart - in Vlissingen, in het hol van de leeuw.
Een dag later, op 6 maart, werd speciaal adviseur Wientjes aangesteld. Hij kreeg de opdracht een advies uit te brengen over een compensatiepakket voor Vlissingen en Zeeland, dat ook ruimhartig moest zijn. De heer Wientjes en zijn team zijn voortvarend aan de slag gegaan en hebben met veel partijen en personen gesproken. En ondanks de Coronacrisis hebben zij kunnen voldoen aan de inspanningsverplichting nog voor het zomerreces een compensatiepakket op te leveren dat de instemming van het Kabinet en de betrokken dagelijks besturen van de Zeeuwse overheden (gemeente Vlissingen, provincie Zeeland en Waterschap Scheldestromen) kon wegdragen. Dat verdient veel waardering, die ik hiermee ook nadrukkelijk uitspreek.
Nu zijn wij, Provinciale Staten van Zeeland, aan zet om een oordeel te vellen over het bereikte bestuursakkoord ”Wind in de Zeilen’’.
Het compensatiepakket dat uit 3 onderdelen bestaat, omvat onder meer:
1. Vergoeding van de schade en gemaakte kosten door het kabinetsbesluit de
Marinierskazerne niet in Vlissingen te vestigen;
2. een pakket aan concrete maatregelen waarmee de sociaal-economische structuur in
Zeeland en Vlissingen kan worden versterkt. Dit pakket bestaat onder andere uit:
- Vestiging van een Rijksdienst, te weten een grootschalig justitieel complex;
- Oprichting van het Delta Kenniscentrum voor voedsel, water en energie op de Kenniswerf
in Vlissingen;
- Versterken Investeringsfonds Zeeland;
- Verbeteren van de (OV-)bereikbaarheid van Vlissingen en Zeeland door een vaste en
snellere intercity van en naar de Randstad;
- Investeren in het goederenspoor Terneuzen-Gent;
- op het gebied van industrie en haven:
- M.b.t. zorg:
- Ter versterking van de Arbeidsmarkt, een extra impuls voor het (om)scholen van
werkzoekenden in de regio.
- Onderzoek naar en inzet op het rechtstreeks in publieke handen van de Zeeuwse
gemeenten en provincie brengen van de aandelen van het Waterbedrijf Evides, met zicht
op een substantieel jaarlijks dividend. Een zeer waardevol onderdeel van het pakket
3. Positieve bijstelling van het beeld over Zeeland, ter versterking van het vestigingsklimaat;
Voorzitter, als wij de inhoud van het compensatiepakket bekijken dan constateren we weliswaar dat niet alle VVD-wensen in het pakket zitten (en dan noem ik de overdracht van de kerncentrale Borssele aan het Rijk en de versterking van de cultuursector), maar tegelijkertijd mogen we ook vaststellen dat van ons verlanglijstje dat we, net als andere partijen, eerder hebben ingediend veel terug zien in het compensatiepakket.
En ik noem dan:
* De invulling van het voor de marinierskazerne bestemde terrein met één of meerdere
rijksdiensten met omvangrijke werkgelegenheid;
* verduurzaming van de economie en industrie in combinatie met energietransitie én met
aandacht voor een goede basisinfrastructuur;
* de onderdelen in het pakket die betrekking hebben op kennis en onderwijs;
* inzet op snellere verbindingen met de Randstad;
* versterking van het vestigingsklimaat.
Maar het pakket - en dat doe ons goed - omvat nog meer en is breder.
Het compensatiepakket zou tenminste vergelijkbaar moeten zijn met de effecten van de komst van de Marinierskazerne en daarnaast ook ruimhartigheid moeten omvatten voor Vlissingen en Zeeland.
We kunnen vaststellen dat de investeringen en de sociaal-economische effecten die uit het pakket voortvloeien daar ruimschoots aan voldoen. Het is een breed pakket met ruim € 650 miljoen aan Rijksinvesteringen tot 2030. Daarna bedragen de structurele investeringen nog eens ruim € 66 miljoen per jaar. Daarmee is ook het bedrag met 9 nullen dat ik eerder ter compensatie heb genoemd in zicht.
De werkgelegenheidseffecten van het compensatiepakket worden geschat op ca. 1000 banen, plus 200 studenten per jaar.
We realiseren ons dat een aantal onderdelen nog moet worden onderzocht en uitgewerkt, maar in de regie daarop is voorzien. Van betekenis is ook dat op de uitvoering van de onderdelen van het pakket wordt toegezien door de ingestelde stuurgroep van het Rijk, de provincie Zeeland en de gemeente Vlissingen, met ondersteuning van een uitvoeringsregisseur.
Samenvattend is de VVD-fractie van mening dat het pakket “Wind in de zeilen” een meer dan acceptabele compensatie is voor het niet-vestigen van de Marinierskazerne in Vlissingen, te meer ook omdat het totaalpakket ruimhartig mag worden genoemd. We realiseren ons dat er veel wensen en emoties zijn over het pakket, die gelet op het voortraject van het voorgenomen besluit ook begrijpelijk zijn, maar dat voor onze fractie het feitelijke resultaat telt en zonder meer tot tevredenheid stemt.
We durven ook de stelling aan dat we dit resultaat nimmer in de rechtszaal hadden kunnen behalen. En we realiseren ons ook dat de maximale omvang van het pakket bij het Rijk bereikt was.
Voorts is er een goede basis gelegd voor herstel van vertrouwen in de Rijksoverheid.
Wij willen dan ook goedkeuring aan de bestuursovereenkomst verlenen en tevens instemmen met de door GS voorgestelde verwerking van de financiële gevolgen.
Tenslotte wil ik mijn grote dank en waardering uitspreken aan onze bestuurders, in het bijzonder de Commissaris van de Koning, de gedeputeerden Van der Velde en De Bat en alle medewerkers van de provincie die zich hebben ingespannen, soms ook met bloed, zweet en tranen, om tot dit akkoord met de Rijksoverheid, vertegenwoordigd door staatssecretaris Knops, te komen.
Namens de VVD-fractie, 9 juli 2020
Kees Bierens.